Тақырып. Мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаты.
1. Экономиканы мемлекеттік реттеу: мәні, қажеттілігі, функциялары, инструменттері.
2. Ақша- несиелік саясат.
3. Қаржылық жүйе, мемлекеттік бюджет.
1) Экономиканы мемлекеттік реттеу (ЭМР)-мемлекеттің экономикалық процестерге араласуының экономикалық, саяси, құқықтық шаралардың жүйесі, оларды жүргізудің мақсаты - тұрақты өсуге жету және экономикалық жүйені үнемі өзгеріп отыратын жағдайларға бейімдеу болып табылады.
Экономиканы мемлекеттік реттеу қажеттілігі себептердің екі тобымен байланысты:
1-шісі ұжымдық және қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандырумен байланысты;
2-шісі қоғамдық ұдайы өндірісті ұлғайтумен байланысты.
Экономиканы мемлекеттік реттеу мақсаттары:экономикалық және әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ету, экономиканы өзгеріп тұратын жағдайларға бейімдеу.
Мемлекеттің негізгі функциялары:
ü нарықтың құқықытық және әлеуметтік ортасын қалыптастыру:
ü бәсекені қорғау, шағын бизнесті демеу;
ü табыспен ұлттық байлықтың қайта бөлінуі;
ü инфляциямен жұмыссыздықты бақылау;
ü экономикалық өсуді ынталандыру, экономиканы тұрақтандыру;
ü тиімді сыртқы экономикалық қызметті жүргізу.
Мемлекеттік реттеу инструменттері:
1. Әкімшілік: лицензиялау, квоталау, бағаны, табысты, валюта курсын, есеп процентін бақылау.
2. Құқықтық:бәсекені қорғау, стандарттау,норма және ережелерді орнату жүйесі арқылы заң шығарушылық негізде жүзеге асырылады.