Мақсаты: Ежелгі Рим құқығындағы мұраның ашылуы негіздерін оқыту, мұраны қабылдау ерекшеліктерін оқыту.

Мұраны қабылдау тәртібі.

Мұраның ашылу тәртібі.

Дәріс 15 . Мұраның ашылуы. Мұраны қабылдау

1. Мұра қалдырушы қайтыс болѓанда м±ра ашылады.Оныњ ашылуына қатысты мүраѓа қалдырылатын т±лѓалар анықталады.Бірақ шақырылатын тұлѓаларда мұрагерлік мүлік-тік қ±қықтарына,ие бола алмайды.М±раныњ ашылуы мен мұрагерлік мүлікті қабылдау арасындаѓы уақытта,аталѓан м‰лік ешқандай т±лѓаларѓа тиесілі болмайды; б±л-һегеditas , µз субъектісін к‰ткен "жататын" м±ра болып есептеледі. 2.Ежелгі рим қ±қыѓында осы м±раныњ қ±қықтық жаѓдайы примитивті т‰рде т‰сінілетін: қабылданбаѓан м±рагерлік м‰лік егесіз деп танылатын, бірақ кез келген т±лѓа "жататын" м±радаѓы м‰лікке иелене отырып оѓан 1 жыл иелік жасай отырып меншіктенушісі ретінде танылатын. Ал классикалық қ±қықта "жататын" м±ра иесіз м‰лік деп табылмайтын.Осы м‰лік м±рагерге µткенге дейін қайтыс болѓан т±лѓаныњ атында болатын.

М±раѓа ие болу жғне оныњ салдары. І.М±раѓа ие болу тікелей ерік білдіру немесе мұрагер ретінде тиісті ғрекеттер жасау арқылы ж‰зеге асырылатын мысалы, мұрагер несие берушілерге оныњ қарызын тµлейді, борышқорлардан тиісті ақша сомасын талап етеді жғне т.б.

2.Мұраѓа ие бола отырып, м±рагер тиісті қ±қықтармен бірге м±ра қалдырушыныњ міндеттемелері бойынша жауапты болып табылады. Егер де, мұра м±ра қалдырушыныњ тек қарыздарынан ѓана т±рса да, мұрагер ол бойынша жауапты болатын. М±рагер мұрадан бас тарту негізінде ѓана ондай жауаптылықтан босатылатын.

Легаттар жғне фидеикомисстар.

І.Легат түсінігі жғне т‰рлері.І.Легат (немесе µсиеттік бас тарту) деп µсиетте м±ра қалдырушыныњ белгілі тұлѓаѓа тиісті құқықтарда немесе мұрагерлік м‰лік есебінен басқа пайда беруді белгілейтін бұйрыѓы болыптабылатын. Легат анықтамасынан, 1-ден легатарий (оныњ пайдасына легат белгіленген тұлѓа) мирасқорлыѓыныњ сингулярды сипаты туындайтын.Бұл деген,аталѓан тұлѓа жеке құқықта мұра қалдырушыныњ мирасқоры екенін білдіреді.

2-ден,легатты зањ бойынша м±рагерге ж‰ктелінбейтін,сондықтан легатты тек µсиетте қалдыруѓа р±қсат етілетін.

2.Легаттыњ бірнеше т‰рлері бар. Ењ мањыздылары-легаты жғне рег domnationem легаты. Рег vindiсаtіоnem легатыныњ кµмегімен µсиет қалдырушыныњ тиісті м‰лкіне легатарийдіњ меншік қ±қыѓы белгіленетін. Рег domnationem-легаты "һегеs damnas еstо dare" нысанында бекітілетін,яѓни м±рагер тиісті т±лѓаѓа беру міндетіне ие болатын. Осындайда легатарийде м±рагерден µсиет қалдырушыныњ еркін орындауды талап етуге қ±қылы болатын.

-3-.Фидеикомисс тусінігі.

І.Тғжірибеде цивильдік µсиет нысаны сақталмай қалдырылатын легаттар жиі кездесетін,мысалы,м±рагер кµрсетілмеген б±йрықтар зањды негіз болып есептелмейтін,оны орындау немесе орындамау м±рагердіњ еркінде еді,осыдан б±йрық етудіњ ондай т‰рі- фидеикомисс деп аталатын. Принципат кезењінде фидеикомисстар талаптық қорѓауѓа ие болды.

Фидеикомисс жолымен мұрагерге басқа тұлѓаѓа немесе оныњ тиісті бµлігін беру міндетін ж‰ктеуге болатын.Бастапқыда fideicommissum һегеditatis сингулярды мирасқорлыққа алып келетін ,сонда мұра құрамынакіретін міндеттеме бойынша жауаптылық мұрагерде қалатын.

Бақылау сұрақтары:

Легаттар және фидеокомистер.

Легаттардың түрлерi.

Легатты шектеу.

Мұраның ашылуы.

Мұра туралы талап қою.