Эпидемиологиясы

Полимиелит вирусы

Энтеровирустар

Олардың негізгі көрінісі:

1. көлемі 22-30 нм

2. геномы- 1-жіпшелі фрагменттелмеген позитивті РНҚ

3. суперкапсиді жоқ

4. симетрия типі – куб тәрізді, капсомер саны – 60

5. эфирге тұрақты

6. Мg және Са иондары блғанда термостабильді

7. қышқыл, сілті және өтке тұрақты

8. торша дақылында көбейеді

9. қоршаған ортада тұрақты

Вирусты аурулардың эпидемиологиялық ерекшеліктері:

1. маусымдылық тән

2. фекольді-оральді жолмен беріледі

3. вирус ішектен, мұрын қуысынан, ликвордан, қаннан бөлінеді

4. ағын суларды кездеседі

5. сау адамдар арасында тасымалдаушылық жиі кездеседі

Enterovirus туысына Picornoviridae тұқымдастығына жатады. Полимиелит вирусының геномы 1 жіпшелі фрагменттелмеген РНҚ құрамды, 7,5-8 млн нуклеотидтерден тұрады, молекулалық массасы 2,5 МД. Вирус пішін сфера тәрізді. Симметрия типі – куб тәрізді. Вирион капсиді – 4 ақуыздан түзілген, олардың үшеуі VP1, VP2, VP3- сыртқы капсид, VP4 – ішкі капсидті түзеді, сондықтан олар сыртынан көрінбейді. Қабықтағы ақуыздардың ролі- клетка иесінің рецепторын тану, вирионның оған жабысуы және вирионның клетка ішіне РНҚ –ны босатуы.

Вирустың негізгі қасиеті сал (паралич) тудырады, ол қабықшадағы 1 ақуызбен байланысты.

Вирустар антигендік көрінісі бойынша 3 типке бөлінеді: І, ІІ, ІІІ. Адамға ең қауіптісі І типтегі поливирус. ІІІ типтегі көп эпидемия тудыра алмайды. ІІ типі көбінесе инфекцияның латентті формасын тудырады.

Вирустың клетка ішінде көбеюі және стадиялары:

1. вирустардың адсорбциясы

2. торшаға енуі, капсидтің бұзылуы және геномнан РНҚ-ның бөлінуімен

Полимиелит сөзін аударғанда мидағы сұр заттың қабынуы (грек polios-сұр, myelitis- жұлын миының қабынуы). Олар жұлын миындағы сұр заттағы қозғалғыш клеткаларды зақымдайды.

Инфекция көзі тек қана адам. Негізгі берілу жолы – фекольді-оральды. Инкубациялық кезең соңында (соңғы 3-7 күн) кейде 40 күннен бірнеше айға дейін көптеген мөлшерде бөлінділербөлінеді.

Патогенезі және клиникасы:

Полимиелит вирусының кіру қақпасы – жұтқыншақтың кілегейлі қабаты, асқазан және ішек. Сол жерлерде дами бастайды, сондықтан оларды бірнеше күннің ішінде жұтқыншақ сұйықтығы және бөлінділерден анықтауға болады. Эпителиальді клеткада дамыған соң вирус лимфа түйіндеріне одан қанға өтеді- соңғы 2 сатысында симптомсыз өтеді.

4 негізгі клиникалық формасы бар:

1. абортивті

2. паралитикалық емес (менингиальді)- серозды менингит

3. паралитикалық

4. иннапарантты (жасырын)

Аурудан кейін тұрақты иммунитет сақталады.

Емдеуі:

Паралитикалық сатысында ортопедиялық режимді сақтау керек. Негізгі маңыздысы гимнастика жасау. Арнайы емі жоқ.

Арнайы алдын-алу:

1. Формалинмен инактивацияланған вакцина Дж. Солке

2. Тірі вакцина А. Себин – аттенуирленген поливирустың І, ІІ, ІІІ типінен жасалынған.