Диамагнитизм

Кез келген зат магнит өрісінде магниттеледі яғни магниттік моментке ие болады. Осыны құбылысты түсіну үшін атомдағы қозғалушы электрондарға магнит өрісінің әсерін қарастырайық. Атомдағы электрондар дөңгелектік орбитамен қозғалады деп есептейік. Егер электронның магниттік моменті мен векторына бұрыш жасай бағдарланған болса, онда векторы векторын () тұрақты бұрышты сақтай отырып қандай да бір бұрыштық жылдамдықпен айналады. Мұндай қозғалыс механикада прецессия делінеді. Шындығында, атом магнит өрісінде тұрғанда орбитаға айналдырушы момент әсер етеді. Бұл момент электронның магниттік моментін векторының бағытымен бағыттас болдыруға ұмтылады. моментінің әсерінен және векторлары магнит өрісінің бағытын айнала прецессия туғызады. dt yақыт ішінде векторының өсімшесі болады. Oсы dt уақыт ішінде векторы жатқан жазықтық бұрышқа бұрылады. (3.3.18.1)-сурет бойынша

3.3.18.1-сурет

(3.3.18.1)

болады. Мұны Лармор жиілігі деп атайды. Сонымен атомның электрондық орбиталары сыртқы магнит өрісінің әсерінен прецессиялық қозғалыс жасайды. Бұл қозғалыс дөңгелек тоққа эквивалентті (3.3.18.1)-суреттегі штрихталған шеңбер).

және оның магнит моменті

(3.3.18.2) болады.

Бұл индукцияланған магнит моменті векторына қарсы бағытталған, ендеше сыртқы өріс әлсірейді. Осы эффект диамагниттік эффект делінеді. Сыртқы магнит өрісінің әсерінен және оған қарсы болып магниттелетін заттарды диамагниттіктер де атайды. Өріс жоқ кезде диамагниттер магниттелмеген жағдайда болады. Өйткені электрондардың магниттік

моменттері бірбірімен өзара компенсацияланады да атомның қорытқы магниттік моменті нөлге тең болады.

Диамагниттерге органикалық қосылыстардың көпшілігі, смола және көптеген металдар (мысалы, Ag, Au, CU…) жатады.