ГИНЕКОМАСТИЯ

Болжамы

Салыстырмалы диагностикасы

Диагностикасы

Эпидемиологиясы

Ер адамдардың 10 %-да және 70 жастан асқан ер адамдардың 50%-да дамиды. 40 жастағы ер адамдардың 5 %-ы толық эректильды дисфункцияға және 15 %-ы жартылай эректильді дисфункцияға шағымданады. Эректильды дисфункция жиілігі ЖИА-ның жиілігімен салыстырғанда екі есе жоғары.

 

Клиникалық көрінісі

Эрекцияның бұзылуы гипогонадизм симптомдарымен немесе эректильды дисфункцияның дамуына әкелетін сырқаттардың симптомдарымен ұштасады (6.3 бөлімді қараңыз).

 

1. Анамнез. Эректильды дисфункцияның басталу уақытын, ұзақтығын және үдемелі дамуын (кенеттен басталуы психогенді дисфункцияға тән), түнгі және таңғы эрекцияның болуын (аталған симптомдардың көрініс бермеуі дисфункцияның органикалық табиғатты екенін көрсетеді), гипогонадизм симптомдарын (либидо төмендейді) анықтайды. Қабылданатын алкоголь көлемі, психобелсенді заттар мен дәрілік препараттар саны сұрастырылады.

2. Физикалық зерттеу: аталық без пальпациясы, еркек жыныс мүшесі ақауын жоққа шығару.

3. Зертханалық зерттеу: тестостерон, ЛГ, ФСГ, пролактин мөлшері, аш қарынға гликемия, ТТГ, бауыр трансаминазаларын, креатинин және т.б. анықтау.

4. Аспаптық зерттеулер (көрсеткіштер бойынша): еркек жыныс мүшесінің доплерлік УДЗ-сі (артериялық және венозды қанайналымды бағалау); вазодилятаторлардың интракавернозды инъекциясы (папаверин, простагландин Е1)— эрекцияның дамуы дисфункцияның қантамырлық генезін жоққа шығарады.

 

Эректильды дисфункцияны шақырған себептер арасында салыстырмалы диагностика жүргізіледі.

 

Емі

1. Этиотропты ем: гипогонадизм кезінде андрогендермен орынбасушы терапия, гиперпролактинемия кезінде дофаминомиметиктермен терапия, психотерапия және т.б.

2. Симптоматикалық ем:

— фосфодиэстераза ингибиторлары (силденафил, тадалафил, варденафил);

— простагландин Е1-мен интракавернозды инъекция;

— хирургиялық ем (реваскуляризация, протездеу).

 

Эректильды дисфункцияның дамуына әкелген себептермен анықталады.

 

Гинекомастия - ер адамдарда көкірек безінің диаметрі 2 см-ден артық қатерсіз ұлғаюы. Гинекомастия жеке сырқат болып дамымайды, ол басқа сырқаттардың симптомы ретінде көрініс береді. Шынайы гинекомастияны жалған гинекомастиядан немесе липомастиядан ажырата білу қажет. Соңғысы май тінің ұлғаюы есебінен дамиды. Шынайы гинекомастия кезінде көкірек безі бөліктік түтіктердің гиперплазиясы, бездің дәнекер тінінің гипертрофиясы есебінен ұлғайып, макроскопиялық тіннің бездік және стромалық құрылымдарының артуымен көрінеді. Шынайы гинекомастия физиологиялық (жаңа туылған нәрестелерде, пубертатты және қарттық) және патологиялық болып жіктеледі (6.9 кесте).

 

6.9 кесте.Гинекомастия

Этиологиясы Физиологиялық (неонатальды, жасөспірімділік), дәрілік препараттар (эстрогендер, спиронолактон, алкоголь, наркотиктер), ісіктер (эстроген- және ХГ-өндіруші), эндокринді аурулар (тиреотоксикоз, Кушинг синдромы), жүйелік аурулар (бауыр циррозы) және т.б  
Патогенезі Эстрогендердің абсолютті немесе салыстырмалы артықшылығы
Эпидемиологиясы Пубертатты гинекомастия — 13–14 жас аралығында сау ер балалардың 50–70 %-да көрініс береді. 30жастан кіші ер адамдардың 30 %-да, ал 45 жастан асқан ер адамдардың 50%-да дамиды
Басты клиникалық көріністері Көкірек безінің ұлғаюы, ауырлық сезімі, көкірек безі ұштарының тітіркенуі
Диагностикасы 1. Көкірек бездерінің, аталық бездерінің пальпациясы, гипогонадизм, жүйелік аурулар. 2. Тестостерон, эстрадиол, ЛГ, ФСГ, пролактин, ЖГБА, ХГЧ, бауырлық трансаминазалар. 3. Көкірек және аталық бездердің УДЗ-сі  
Салыстырмалы диагностикасы Көкірек безінің қатерлі ісігі, жалған гинекомастия, гинекомастияның даму себептерін анықтау
Емі 1. Неонатальды және пубертатты гинекомастия емдік шараларды қажет етпейді және өздігімен жазылады. 2. Мүмкін болса — гинекомастия дамытқан себеп түрткіні жою. 3. Косметикалық мәселелер мен\немесе көкірек безі ұштарының тітіркенуіне байланысты тұрақты сақталған гинекомастия кезінде мастэктомия жасалынады
Болжамы Неонатальды және пубертатты түрлерінде болжамы — қолайлы. Басқа жағдайларда гинекомастияның дамуына әкелген себептерге тәуелді