Кистасы 2 страница

17.Рентген көріністеріне қарап остеобластокластоманы .............

түрге бөлеміз

А) ұялы, кисталы және литикалық.

Б) күрделі, күрделі-аралас, жай және кисталы

В) тұйықталған, көп камералы ойық қуыстар

Г) бұрамды, домалақ-домалақ оралған

Д) ошақтық, жайылмалы

18. Остеома гистологиялық тұрғыдан .................. болып бөлінеді.

А) жинақты, кеуекті және жұмсақ

Б) қатты, қою және сұйық

В) борпылдақ, сықырлаған, шыны тәрізді

Г) ауыз қуысының ашылуы шектелген

Д) самай-төменгі жақ буын аймағында

19. Жинақты остеома рентген суретте .......... болып көрінеді.

А) анық, қатты «артық тін» (плюс ткань)

Б) арнайы, сұйық және борпылдақ

В) самай-төменгі жақ буын аймағында

Г) борпылдақ, сықырлаған, шыны тәрізді

Д) ауыз қуысының ашылуы шектелген

20. Жалпақ жасушалы-клеткалы папиллома ........ өсіп шығады.

А) көпқабатты жалпақ эпителийден

Б) жинақты, кеуекті және жұмсақ

В) борпылдақ, сықырлаған, шыны тәрізді

Г) қатты, қою және сұйық

Д) ауыз қуысының ашылуы шектелген

21. Ринофима ..................... болатын ісікке ұқсас зақымдануы.

А) шеміршегі терісінің май бездерінен

Б) дәнекер тінінің қабынуы

В) бұлшық ет тіні семуі

Г) жүйке жүйесінің салдануы

Д) сүйек тінінің сорылуы

22.Липома дегеніміз ...................өсіп шығатын ісіктер түрі.

А) терінің май қабатынан

Б) шырышты қабатынан

В) кортикалды қабатынан

Г) сорушы қабатынан

Д) тері асты қабатынан

23. Липомалардың ең көп кездесетін жерлерін атаңыз..............

А) маңдай терісі астында, ұртта, ерінде, шықшытта, төменгі жақасты

аймағында, сирегірек тілде, ауыз түбінің кілегей қабығының

астында

Б) маңдай терісі астында, қол-аяқ аймағында

В) ұртта, ерінде, шықшытта, бас бөлігінде

Г) төменгі жақасты аймағында, кеуде бөлігінде

Д) ауыз түбінің кілегей қабығының астында, құлақ маңы

24. Дамитын тіндеріне байланысты қатерлі ісіктерді ...............болады

А) 4 топқа бөлуге

Б) 3 топқа бөлуге

В) 5 топқа бөлуге

Г) 7 топқа бөлуге

Д) 9 топқа бөлуге

25. Рактың жайылуына байланысты клиникалық ағымын ТNМ

жүйесі бойынша .................бөледі.

А) 4 сатыға

Б) 7 сатыға

В) 9 сатыға

Г) 12 сатыға

Д) 15 сатыға

26. Меланомалардың ең көп кездесетін жерлерін атаңыз .............

А) Ұртта, самайда, құлақта жиі

Б) ұртта, ерінде, шықшытта, бас бөлігінде

В) төменгі жақасты аймағында, кеуде бөлігінде

Г) маңдай терісі астында, қол-аяқ аймағында

Д) ауыз түбінің кілегей қабығының астында, құлақ маңы

27.Кларк жүйесі бойынша меланомды клеткалардың дермаға

енуі......................... деңгейге бөлеміз

А) 5 деңгей

Б) 2 деңгей

В) 3 деңгей

Г) 7 деңгей

Д) 9 деңгей

28.Базальды-клеткалы рак ............................. түрде өседі.

А) экзофитті және эндофитті

Б) базофилді және эндофитті

В) дәнекер тін және экзофитті

Г) жайылмалы және экзофитті

Д) тұйықталған және эндофитті

29. Метастаз дегеніміз ісіктің ................................таралуы.

А) лимфа және қан-тамырлар жүйесімен

Б) бұлшық ет және шеміршек

В) жүйке жүйесі және қан-тамырлар жүйесімен

Г) дәнекер тін және шеміршек

Д) бұлшық ет және лимфа жүйесімен

30.Фиброма құрамы ..................... болады.

А) қатты және жұмсақ

Б) жайылмалы және экзофитті

В) бұлшық ет және лимфа жүйесімен

Г) тұйықталған және эндофитті

Д) дәнекер тін және экзофитті

 

 
XХІ Т А Р А У

БЕТ- ЖАҚ АЙМАҒЫНДАҒЫ АҚАУЛАР МЕН ДЕФОРМАЦИЯЛАР

Бет сүйегі жарақаттары мен ауруларының ішінде ең көп кездесетіні төменгі жақ сүйегінің жарақаты мен аурулары және оның көбісі сүйек тінінің ақауымен қатар жүреді.

Ең алғаш бет-жақ аймағы хирургиясында төменгі жақтың алдыңғы бөлігіндегі атпен мәлімдемені Zarry жазған. 1893 жылы Clod Martin каучук протезін ұсынды. 1954 жылы Л. М. Обухова (Самарқанд қаласы) , сонан кейін Н. М. Михельсон 1956 жылы амелобластоманың салдарынан төменгі жақты кесіп алып тастағаннан-резекциялаудан кейін пластмасс имплантантпен ақауға пластикалық ота жасады.

Бет-жақ аймағындағы қалпына келтіру хирургиясының қазіргі жетістіктері көп жағдайда консервіленген (консервированные) тіндерді пайдалануға байланысты.

Бет қаңқасыньгң деформациясы дегеніміз- оның морфофункционалдық элементтер қатынасының және эстетикалық пропорциялардың бұзылуы, осының салдарынан бет пішінінің өзгеруі, көлемі мен бас сүйегі бөліктерінің орналасуының бұзылуы (X. А. Каламкаров, А. А. Робухина, В. М. Безруков, 1981).

Жақ сүйектері дамуының бұзылуына әсер ететін жағдайлар-факторлар туралы қазіргі түсініктер. Бас сүйектің пропорциональды қалыптасуы үшін: остеогенез процессінің барлық кезеңінің қалыпты жүруі, сүйек қатаю нүктесінен өз уақытында мезенхимальды және шеміршек тіндердің дамуын қамтамасыз ететін сүйектің сыртқы қабығы, эндогенді және механикалық әсерлердің тепе-теңдігі, организмдегі зат алмасу процессі қалыпты жағдайда болуы керек. Шайнау және тіл бұлшықеттерінің қызметі, ЛОР — ағзалар, тістердің уақытында шығуы да үлкен рөл атқарады. Осы жағдай-факторлардың бәрі бірігіп бас сүйегінің гармониялық дамуына әсер етеді, бұл өз кезегінде адамдардың нәсілі, ұлты, семьялық және өз басының ерекшеліктерінің белгілі бір қалыптан өте ауытқымай қалыптасуына әсер етеді.

Деформацияға әсер ететіндер:

1.Остеогенез бен дифференцияланудың, соның ішінде генетикалық түрінің де, туғаннан бұзылуы;

2. Эндогенді және зат алмасуының бұзылуы;

3. Тұқым қуалаған және жүре пайда болған жағдай-факторлар;

4. Өсу аймағының арулары мен жарақаттары;

5. Қаңқаның жекелеген бөлшектерінің өсу не өспей қалуына себепші жағдайлар.

6. Бет қаңқасының жарақаты.

Бет қаңқасының деформациялануына туғаннан кейінгі жалпы және жергілікті жағдай-факторлар әсері, жасанды тамақтандыру, балалардың ерте жастағы аурулары, эндокринді аурулар, мұрнымен дем алуының бұзылуы, жағымсыз әдеттер, баланың ұйықтағанда ыңғайсыз жатуы, тіс жегісі, сүт тістері мен тұрақты тістерінің болмауы, тіс сауытының біркелкі қажалмауы және сүт тістерінің ауысуы мерзімінің кешігуі, периодонтит, остеомиелит, жарақат, бет пен ауыз айналасы аймағының күюі, ауыз қуысы мен жақтағы жаңа түзілімдер үлкен әсер етеді.

21.1. БАС ҚАҢҚАСЫ ДЕФОРМАЦИЯЛАРЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ

І. Туа біткен деформациялар:

1.Тератогенді жағдай-факторлар әсерінен болған, жырық, әр түрлі дискраниялар, краниостеноздар, 1-2 желбезек доғасы синдромдары, жақ дисплазиясы, іштей туған жарақаттар. 2.Дәлелденген хромосомды аурулар.

ІІ. Жүре пайда болған деформациялар:

1.Эндокринді және зат алмасу; 2.Қызмет атқару бұзылуы әсерінен; 3. Жарақаттан кейінгі; 4. Қабыну және инфекциялық агенттердің әсерінен; 5. Сәулелендіру салдарынан.

Орналасуына қарай:

1. Тіс ұяшықтық; 2. Гнатикалық; 3. Жалпы бас қаңқалық.

Қалыптан ауытқуы үлкендігіне, пішініне және жақтың жағдайына, олардың бір-біріне қарым-қатынасына байланысты болуы мүмкін.

Осыған орай бет қаңқасының деформациясын 5 түрге бөледі:

1. Макрогнатия немесе гиперплазия (ВОЗ/ДДҰ) жіктемесі бойынша (IX қайта қаралуы 1975) —жоғарғы, төменгі жақтың (барлық немесе кейбір бөлшектерінің) мөлшерінің ұлғаюы.

2. Микрогнатия немесе гипоплазия -жоғарғы, төменгі жақ мөлшерінің (барлық немесе кейбір бөлшектерінің) кішіреюі.

3. Жоғарғы (төменгі) жақтың немесе кейбір бөлігінің пішінінің өзгеруі.

4. Бас қаңқасының негізіне қарағанда жақ сүйектерінің дұрыс орналаспауы — сагиттальды, вертикальды немесе трансверсальды бағытта ауытқуы.

5. Жақ деформацияларының бірігуі (сочетание).

Жақ деформациясы бар науқастарды тексерудің негізгі әдістері.1.Нақсыз-субьективті әдістер — шағымы, аурудың келіп шығу тарихы- анамнезі, өмір анамнезі.

2.Нақтылы-объективті — науқасты жалпы қараудан басталады. Науқастың физикалық дамуы, жасына сәйкестігі, дене бітімі, толықтығы, аяқ-қолдың ерекшелігі, көкірек клеткасы, мойын, бас, сымбаты (осанка) омыртқа қисығы (бар-жоғы) т.б. назар аударылады. Кей жағдайда көрсеткіштеріне қарай дене салмағын, бойын, көкірек көлемін тексереді. Кейін науқастың басы мен бетін қарайды. Ми мен бет қаңқасы мөлшерінің арақатынасын, симметриялығы, бет әлпеті конфигурация ерекшелігі, беттің жоғарғы, ортаңғы және төменгі бөліктерінің пропорционалдығы тексеріледі. Бет қаңқасы сәйкессіздігін анықтау үшін антропометриялық өлшемдер жүргізіледі:

1) Бет доғасының диаметрі - бет доғасының шығыңқы нүктесінің аралығы.

2) Орбиталды аралық — көз қарашығы аралығы.

3) Төменгі жақ диаметрі — төменгі жақ бұрышының аралығы.

4) Мұрын биіктігі мен ені — мұрын қанатшаларының аралығы, тері нүктелері nasion және subnasale қиығының ұзындық аралығы.

5) Беттің nasion және gnasion морфологиялық биіктігі.

6) Төменгі жақтың денесі мен бұтағының мөлшері, бұрышы.

3. Арнайы әдістерге: жақтың диагностикалық моделдерін оқу, және графикалық, рентгенологиялық, краниометриялык, және функционалдық әдістер жатады. Жақтың гипс мүсінінде тіс қатарының пішінін, оң және сол жағының симметриялығын, тіс катарының ені мен ұзындығын, оның жекелеген бөліктерінің қатынасын, жеке тістер мен топтардың медиальды және дистальды жылжуын, таңдай тереңдігін оқып үйренуге болады.

Деформациясы бар науқастарды тексергенде графикалық әдістер кең қолданылады: бет суреті, жақтың гнатостатикалық мүсіні, бұлар трансверсальды, вертикальды деформацияларын анықтауға көмектеседі.

Емдегенге дейін және емделген соң суреттерін салыстырады.

Рентген әдісімен зерттеу деформациясының табиғатын дәл анықтап, хирургиялық және ортодонтиялық ем әдістерінің нәтижесін көрсетеді.

Жоғарыда аталған науқастарды тексеру әдістерін басқа ортопедиялық стоматологияда қосымша функционалдық сынама қолданылады (Ильина-Маркосьян 1984), шайнау сынамасы (С.Е.Гельман, М. С. Рубинов 1951 ж.).

Төменгі жақ деформациясының клиникасы. Макрогения- иектің және төменгі тістердің қалыпты дамыған жоғарғы жаққа қарағанда едәуір шығып тұруы. 1,5%-4,28% дейін кездеседі. Қазіргі кезде Б. А. Богацкийдің жіктеуі жиі қолданады.

Ол 3 дәрежеге ажыратады.

I. Кері фронтальды тістеу, тістер арасындағы жанасу көп немесе сагитальды саңылау 2 мм дейін. Бұрыш 135°-қа дейін кеңейген, алтыншы тістер қатынасы бұзылған, жоғарғы және төменгі жақтар сагитальды бағытта 5 мм-ге дейін, жекелеген тістердің аномалиялық орналасуымен сипатталады.

II. Сагитальды сақылау 10 мм-ге дейін және тістер арасындағы сагитальды арақатынас бұзылған. Төменгі жақ бұрышы

138°-қа дейін кеңейген, жоғарғы жақ тарылған.

III. Сагитальды саңылау 10 мм арасы, 1,1 -1,8 см төменгі жақ бұрышы 145°.

Нағыз прогенияның негізгі белгілері: 1. Төменгі жақ денесінің барлық бағытта мөлшерінің үлкеюі. 2. Иектің шығып тұруы. 3. Төменгі жақ бұрышының үлкеюі. 4. Беттің төменгі бөлігінің ұзаруы. 5. Беттің тарылуы. 6. Беттің ортаңғы бөлігінің ойысуы және жоғарғы еріннің қысқаруы. 7. Төменгі еріннің шығып тұруы. 8. Мұрын-ерін қатпарының тереңдеуі немесе тегістеліп жазылуы. 9. Фронтальды тістердің сагитальды сәйкессіздігі. 10. Алтыншы тістің алдыңғы ұрт бұдыры мен төменгі алтыншы тістің көлденең сайының сагитальды сәйкессіздігі. 11. Алдыңғы тістердің вертикальды қатынасының бұзылуы, аздаған тістесу, терең тістесу, тік және ашық тістесу. 12. Трансверсальды бағытта тіс доғасы мөлшерінің сәйкессіздігі. 13. Жекелеген тістердің аномалиялық және тістердің тығыз орналасуы, диастема, трема, дистопия. 14. Тіс доғасының қалыпты тарылуы және кеңеюі.

Ашық тістесудің клиникасы.Ашық тістесу — жақ бұзылысы, тістер тістескен кезде окклюзиялық контакт тек бірінші молярларға дейін ғана болады. Клиникалық көрінісі вертикальды, горизонтальды бағытта анықталады.

Вертикальды мөлшерге байланысты 3 дәрежесі болады:

I. 2 мм-ге дейін; II. 3-тен 5 мм; III. 5 мм-ден артық.

Ағымына қарай 3 түрі бар:

1) Барлық алдыңғы тістер мен бөлімдері артикуляцияға түспейді.

2) Алдыңғы тістер мен премолярлар артикуляцияға түспейді.

3) Тек екінші молярлар артикуляцияға түседі.

Ашық тістесудің анық түрінде: ауыз ашылып, тістер аралығынан тіл көрінеді, беттің төменгі бөлігі едәуір үлкендеу. Шайнау қызметінің бұзылғанын (тістеп алу), сыртқы бет әлпеті эстетикасының бұзылғанын айтады. Сирек ауыз құрғап, мұрынмен, ауызбен дем алады.

Бет қаңқасы деформациясын емдеудің негізгі қағидалары

Емдеудің негізгі мақсаты анатомиялық және функционалдық бұзылуларды жою. Бұдан басқа психикалық сауығуды қамтамасыз ету. Соңғы 10 жылда бет қаңқасының ақауы бар науқастарды емдеу айтарлықтай өзгерді. Емдеу жоспары мамандар тобымен құрылады: хирург, анестезиолог, реаниматолог, ортопед, ортодонт, нейрохирург.

Осыдан басқа көпшілік жағдайларда ЛОР-мамандар, невропатологтар, окулистер, логопедтер, психоневрологтар, эндикринологтар қатыстырылады.

Сондықтан деформацияларды емдеу арнайы мамандар мен керекті аппаратуралары бар мамандандырылған орталықтарда жүргізілуі керек.

Хирургиялық емдеудің негізгі қағидалары.1. Ота жолымен емдеуге ең ыңғайлы жас— 16-18 жас. Н.Owergeizer (1969) атап көрсеткендей, деформация салдарынан болатын психикалық бұзылыстар жыныстық дамып жетілу кезеңінде қатты ұлғаяды. Егер де 20-28 жасқа дейін бет пішіні қалыпқа келтірілмесе, оның салдарынан болған психикалық өзгерістер тұрақты болып қалады да, тіпті ота жақсы жасалса да психикалық өзгерістер сол қалпында қалып қоюы мүмкін.

2. Ота жолымен емдеу әдісін жоспарлау барлық тексеру әдістерінің нәтижесінде жасалуы қажет.

3. Науқасты алғаш қабылдағаннан емдеу уақыты біткенге дейін ол хирург пен ортодонттың бақылауында болуы керек.

4. Бірнеше бұзылыстар бірге жүрсе (жұмсақ тін, шеміршек, сүйек) алдымен ота қаңқаға жасалады, сонан соң қалған кемшіліктерді қаңқаға байланысты қалпына келтіреді.

5. Тіс қатарлары бұзылысын ортодонт отаға дейін емдеуі керек.

6. Жансыздандыру — жалпы (анестезиолог пен хирург шешеді).

7. Отадан кейін науқастың жағдайын анестезиолог, хирург, қажет болған жағдайда нейрохирург бақылайды.

8. Антибиотикпен емдеу операцияға дейін 24 сағат бұрын басталып, 7-10 тәулік бойына антистафилококкты гамма-глобулинмен қоса жүргізіледі.

21.3. Туа пайда болған деформацияларды емдеу

Бұл бұзылыстар, краниостеноздар бас қаңқасы мен бет қаңқасының диастоздарын емдеудің негізгі қағидалары беттің ортаңғы аймағының гипоплазиясын емдеуге негізделген.

Жоғарғы прогнатияны қалыпқа келтіру.Жоғарғы прогнатия терең тістесумен бірігіп келгенде (1968) Н. Коле 1-ші премолярларды екі жағынан жұлып, таңдайдың ортаңғы сызығымен медиальды тілік жасап, ұяшық өсіндінің алдыңғы бөлігіне остеотомия жүргізген. Қатты таңдайды 2 см-ге дейін бордың көмегімен тесіп, кесіп алып тастаған-резекциялаған. Сүйек фрагменті жоғары және артқа жылжып, шырыппы қабатқа тігіс салып, тістерге құрсау салу арқылы бекіткен.

Г.Н.Семенченко (1962) ашық тістесуді қалыпқа келтіру үшін фронтальды бөлікте остеотомия әдісін қолданады.

Жоғарғы бесінші тістер жұлынып, шырышты қабықта вестибуляр және таңдай жағынан тілік жасалып қиындысы сүйектен сыдырылып алынады, нәтижесінде алдыңғы фрагментте сүйек бөлігі толық жалаңаштанады. Жұлынған тістер аумағында ұяшық өсіндіні циркулярлы арамен кеседі. Тік кесілген кесіндіден жазық және 90°-пен алмұрт тәрізді ойықтың төменгі қырына дейін остеотомия жүргізіледі. Сүйек фрагменті фронтальды тістермен бірге артқа жылжытылады, ал шырышты қабатқа тігіс салынады. Тістерге құрсау салу арқылы бекітеді-фиксацияланады. Бұл әдістің теріс жағы сүйекті толық сыдырғанда шырышты қабықтың трофикасы бұзылады. Отадан кейін асқынып, некрозға ұшырауы мүмкін.

Жоғарғы ретрогнатия иемесе микрогнатияны қалыпқа келтіру.Жоғарғы ретрогнатия туа пайда болған жарақаттан кейін жоғарғы ерін мен таңдай жырығына ота жасаған соң болуы мүмкін. Бұзылыс түріне және шығуына байланысты беттің ортаңғы аймағында ішке еніп тұрғандай болады, кейде көзасты бет-сүйек аймағы осылайша көрінеді. Жоғарғы ретрогнатияда оның даму дәрежесіне байланысты әртүрлі хирургиялық әдістер қолданылады.

Жоғарғы микрогнатияны қалпына келтіру үшін жасалатын ота әдісін 5 топқа бөледі.

1. Горизонтальды (төменгі және жоғарғы) остеотомия, сүйек трансплантаттарын қолдану немесе қолданбай-ақ жүргізеді. Остеотомиядан кейін деструкциялық әдіс.

2. Жоғарғы жақтың альвеолды өсіндісінің фронтальды бөлігінің остеотомиясы.

3. Жоғарғы жақтың фрагменттің остеотомиясы, компакт остеотомиясымен, ортопедиялық еммен бірге.

4. Назомаксилярлы комплекс аймақтағы пирамидальды остеотомия.

5. Ортодонтиялық еммен компактостеотомия.

Төменгі прогнатияны қалпына келтіру.Төменгі жақтың ұяшық өсіндісіндегі оталар.

Американдық хирург I. Hylliren 1848 жылы тістесу ауытқуының біріккен түрі-формасы бар науқастың төменгі ұяшық өсіндісінің фронтальды аймағына екіжақты сына тәрізді кесіп алған-резекция жасаған. Ота премолярларды симметриялы жұлумен жалғасқан. Мұндай ота алдыңғы тіс қатарының тістесуінің болмауы кезінде ғана жүзеге асырылады. Кейін 1928 жылы Е. Е. Бабицкий бұл отаны жаңартып жүргізген, бірақ кең түрде қолданыла қоймады

Төменгі жақ денесіндегі оталар.Қазіргі кезде прогнатияда 18 түрлі ота жазылған. 1-шісі 1898 жылы V. Р. В1аіг төменгі прогнатияда премолярлар деңгейінде жақасты жолымен екіжақты тік остеотомия жүргізген. Деформацияның дәрежесіне қарай І-ші және 2-ші молярлар жұлынған. Жақ фрагменттері сым тігіспен бекітілген.

 

Сурет-120. Семенченко бойынша жоғарғы жақ сүйегінің микрогнатиясына жасалатын ота үлгісі

 

А.А.Лимберг төменгі жақта жұлынған 1-ші моляр тұсында тік остеотомиямен бірге ұяшық өсіндіде екіжақты сына тәрізді резекция жүргізген. Бұл ота ашық тістесу кезінде қолданылады. Алдымен А. А. Лимберг қан тамыр-жүйке шоғырын жарақаттамай, ұяшық өсіндіні сына тәрізді бөліп, алтыншы тіс тұсында аралап кескен. Төменгі жақ денесі төменгі жақ қырына қарай қиылысады.

Ақаудың жоғарғы аймағына жақтың иек бөлігі толығымен жанасады. Жақтың алдыңғы бөлігі жоғары және артқа жылжып, тіс қатары дұрыс окклюзиялық қатынаста орнығады. Сүйек фрагменттері сым жіппен тігіледі. Иекасты таңу мен тіске құрсау салу арқылы жақаралық бекітілген-фиксация жүргізіледі. Жасалған отаның кемістігі — сүйек фрагментінің жанасу алаңы тар және қайталанады-рецидив береді, жалған орын түзуі мүмкін.

1927 жылы А. Э. Рауэр төменгі жақ денесінде алтыншы және жетінші тістердің тұсында сүйекті алып баспалдақты остеотомия жасауды ұсынған. Отада қан тамыр-жүйке шоғыры сақталады. Бұл әдістің артықшылығы сүйек фрагменттерінің жанасуы үлкен аумақты, сондықтан қайталанудың-рецидивтің алдын алады.

В. А. Богацкий 1965 жылы төменгі прогнатияны жою үшін төменгі жақ денесінде қан тамыр- жүйке шоғырын сақтай отырып баспалдақты остеотомия жүргізген. Тиімділігі — сүйек жарақатымен ауыз қуысының қатынасы жоқ.

Төменгі жақ аймағындағы оталар. Owergeizer мен Dal-Pont отасын өзгертіп ұсынған төменгі жақтағы белгі-симптомда ретромолярлы остеотомия отасы кең қолдану тапты. Бұл отада — тілік сыртқы қисық сызықпен ұзыннан шырышты қабатпен және сүйектің сыртқы қабымен, одан әрі қан тамыр — жүйке шоғырын сақтай отырып жасалады. Кортикальды пластинка ажыратылады, төменгі жақ артқа жылжытылады. Тістерді дұрыс тістесуге әкеледі де құрсаумен және резина тартқышпен

бекітеді. Сынықтарды сүйек жігімен біріктіреді.

Прогенияны емдеу.Прогенияны жоюдың Рудько екі әдісін ұсынған.

1. Төменгі жақ бұтағын қисық остеотомиялау.

2. Тік остеотомия — жарты ай тәрізді ойықтан жақтың бұрышына дейін. Фрагменттер екі сым жіппен бекітіледі.