Займенник (Zaimek)

Класифікація займенників за значенням:

1. Zaimki osobowe: ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one.

2. Zaimek zwrotny: się.

3. Zaimki dzierżawcze: mój (moja, moje, moi, moje), twój, nasz (nasi, nasze), wasz, jego, jej, swój (swoi, swoje).

4. Zaimki wskazujące: ten, ta, to (ci, te), tamten (tamci, tamte), ów (owi, owe).

5. Zaimki pytające i względne: kto, co, jaki (jaka, jakie, jacy, jakie), który, czyj.

6. Zaimki określające: taki (taka, takie, tacy, takie), każdy (każda, każde – bez liczby mnogiej), wszystek (wszyscy, wszystkie), sam (sama, samo, sami, same), ten sam, taki sam, inny (inni, inne).

7. Zaimki przeczące: nikt, nic, niczyj, żaden (żadna, żadne)

8. Zaimki nieokreślone: pewien (pewna, pewne, pewni, pewne), niektórzy, niektóre (tylko l.mn.), ktoś, ktokolwiek, któryś, jakiś (jakaś, jakieś, jacyś, jakieś).

9. Zaimki liczebne: tyle, ile, wiele, kilka.

Відмінювання особових займенників:

M. ja ty on ono ona my wy oni one

D mnie/mię ciebie/cię jego/go jego jej nas was ich/nich

C. mnie/mitobie/cijemu/mu jemu jej nam wam im/nim

B. mnie/mięciebie/cięjego/go je ją nas was ich je

N. mną tobą nim nim nią nami wami nimi

Msc. o mnie o tobie o nim o nim o niej o nas o was o nich

Відмінювання займенників прикметникового типу:

Liczba pojedyncza:

M. ten ta to mój moja moje

D. tego tej tego mojego (mego) mojej (mej) mojego (mego)

C. temu tej temu mojemu (memu) mojej mojemu

B. tego/ten tę to mojego/mój moją moje

N. tym tą tym moim (mym) moją moim

Msc. o tym o tej tym moim (mym) mojej moim

Liczba mnoga:

M. ci te moi moje

D. tych moich

C. tym moim

B. tych/te moich/moje

N. tymi moimi

Msc. o tych o moich

Чоловічо-особові форми (у множині) деяких займенників:

Ten – ci, tamten – tamci, ów – owi, mój – moi, twój – twoi, nasz – nasi, wasz – wasi, swój – swoi, czyj – czyji, taki – tacy, inny – inni, jaki – jacy, który – którzy, ile – ilu, tyle – tylu, wszystek - wszyscy, sam – sami, ten sam – ci sami, taki sam – tacy sami, pewien – pewni, jakiś – jacyś.

Крім форм з повною основою є також і форми енклітичнi (короткі): mi, mię, ci, cię, się, go, mu, twego, twym, twej, mego, mej, mym.

Відмінювання займенників іменнникового типу:

M. ktoś coś nikt nic

D. kogoś czegoś nikogo niczego

C. komuś czemuś nikomu niczemu

B. kogoś coś nikogo nic

N. kimś czymś nikim niczym

Msc. o kimś o czymś o nikim o niczym

Відмінювання числівникових займенників

tyle, ile, wiele, kilka:

M. ile/ilu tyle/tylu wiele/wielu (kilka/kilku)

D. ilu tylu wielu

C. ilu tylu wielu

B. ile/ilu tyle/tylu wiele/wielu

N. ilu/iloma tylu/tyloma wielu/wieloma

Msc. ilu tylu wielu

Якщо ці займенники відносяться до іменників чоловічо-особової роду, то у називному і знахідному відмінках вони мають форми: ilu, tylu, wielu, kilku(ilu chtopców przyszło, widzę tylu mężczyzn).

Відмінювання зворотнього займенника się:

M. ------

D. siebie

C. sobie

B. siebie/się

N. sobą

Msc. o sobie

Вказівні займенники ten, ta, to вказують на ближчий предмет, тоді як займенники tamten, tamta, tamto та ów, owa, owo – на дальший у просторі або часі.

Увага! В польській мові, як правило, особові займенники: ja, ty, on, ona, ono, my, wy не вживаються тоді, коли з особових форм дієслова видно, про кого йдеться в реченні або якщо на них не падає логічний наголос: mam brata. Але якщо вживається логічний наголос або при протиставленні, то в реченні слід використовувати форми особових займенників: to ja mam brata, a nie ty.