Zdania bezpodmiotowe
| On puszcza wodę. Puszcza się wodę. | Он пускает воду. Пускают воду. |
| W pokoju chorego się nie pali. Jak się to robi? przypuszcza się, że … mówi się, że … | В комнате больного не курят. Как это делают? предполагают, что… говорят, что… |
| Nieosobowa forma czasu przeszłego | Przykłady | ||
| czytano wzięto mówiono cnodzono umyto się ubrano się | miasto nazwano Krakowem mówiono mi o tym bratu kupino płaszcz czekano na ojca o tym pisano w gazetach wczoraj widziano go w teatrze | город был назван Краковом мне об этом говорили брату купили плащ ждали отца об этом писали в газетах вчера его видели в театре |
Ćwiczenia
Ćw. 1. W tych zdaniach opuszczono wskaźniki zespolenia. Należy je dopisać w miejsce kropek.
Kierowca uzna za właściwe objaśniać pasażerom (...) mieści się w każdym z mijanych domów. Tutaj urzęduje Gminna Rada Narodowa, (...) w narożnym pokoju znajduje się nasz Pałac Ślubów. Do tego domku z gankiem przychodzą ci, (...) chcą wysłać list do Paryża. Sąsiedni domek z ogródkiem lepiej omijać, (...) tam trzymają złego psa. (...) przyjedzie do nas wycieczka zagraniczna, pokazujemy tę chatę krytą słomą. Liczy ona sobie ponad sto lat (...) figuruje na liście zabytków architektury wiejskiej.
Wskaźniki: bo — co — jeśli — i — którzy — zaś.
Ćw. 2. Samochód prowadzony przez kobietę wpadł na drzewo. Opiszcie w kilku zdaniach przebieg tego wypadku, używając tylko zdań złożonych.
Ćw. 3. Podajemy kilka zdań złożonych współrzędnie i połączonych bezpośrednio. Wprowadźcie na miejsce kropek jeden ze wskaźników zespolenia wymienionych pod tekstem.
Mikołaj próbował założyć u nas kółko sportowe, (...) zebrał chłopaków interesujących się sportem. Przyszło ich z piętnastu, (...) Mikołaj wygłosił przemówienie. Obiecywał każdemu ogromne korzyści osobiste, (...) drużynie wróżył wielką sławę w powiecie. Każdemu z zebranych przyrzekał na początek ubiór do ćwiczeń oraz buty (...) zobowiązał się dostarczyć wszystkim eleganckie garnitury wyjazdowe. Sportowcy mieli co niedziela gościć u siebie jakąś zaproszoną drużynę (...) mieli wyjeżdżać na mecze do innych miejscowości.
a — albo — i — więc — zaś
Ćw. 4. Ułóżcie po dwa zdania według schematów: „i to, i to", „albo to, albo to", „ani to, ani to". Czy postawicie przecinki na styku zdań?
Ćw. 5. Oto ciąg myśli przedstawiających temat „Bezpieczeństwo na drogach". Przedstawcie go w formie zdań, w formie jakby fragmentu artykułu lak, aby każde zdanie wypływało z poprzedniego.
rośnie liczba pojazdów — nie rozwija się w tym samym tempie umiejętność poruszania się po drogach — z dróg korzystają piesi i pojazdy — te dwa rodzaje ruchu trzeba rozdzielić — dla pieszych chodnik w mieście i pobocze na szosach, dla pojazdów jezdnia — są punkty przecinania się tych dwóch rodzajów ruchu — kto ma tu pierwszeństwo — spór nawet teoretycznie jeszcze nie rozstrzygnięty.