Президенті 3 страница

13. Шығыс Түркістанды азат ету ұйымы (Шарки Түркiстан озатлик ташхилаты, ШАТ) – 1994 жылы Маметином Азлет (Хазрет, Казрат) негізін салған. Аталған ұйым ҚХР Синьцзян-Уйгур автономды ауданының аумағында дербес мемлекеттің білімін қолдау мақсатында қытай өкiметіне қарулы қарсы тұру, террорлық және басқа экстремистiк актілерді iске асыруды қоспағанда. ШАТ-тың шын мәнісіндегі қызметі, Орталық-Азия аумағында тараған, Атап айтсақ, СУАР-ға қаруларды сатып алумен және контрабандалық жолмен жіберумен, шетелде сепаратист идеяларын насихаттау және шетел лагерьлеріне ұйымның жаңа мүшелерін тартып, диверсантты-террорлық бағыттарда дайындау. ШАТ-тың СУАР-дағы террорлық актілердiң түбегейлi санының iске асыруына, яғни билік өкілдері мен құқық қорғау орган мүшелерін өлтіру, жолаушылар автобусымен ғимараттардың жарылысы, жаппай өрт салу, сонымен қатар малдың жаппай улануына қатысы бар.

ШАТ-тың террорлық қызметі Қытай аумағымен ғана шектелмейді. 1998 жылы 5 наурызда ұйым жаңкештілері Қытайдың, Туркияда (Стамбул) орналасқан бас консулдық ғимаратын жарды. 1999 жылы сәуірде Түркияда жалпы Қытай халықтары өкілдерінің жиынында жергілікті полиция қызметкерлері террорлық әрекеттің алдын алды. 2000 жылы 25 мамырда ұйымның жанкештілері Қырғызстандағы ҚХР-дың үш мемлекеттік қызметіне кефлер қастандық жасап, соның салдарынан біреуі қайтыс болып қалғандары жараланған. 2002 жылы 29 маусымда ҚХР елшісінің Қырғызстандағы дипломаты атылған. ШАТ-тың террорлық әрекеттерінің белгілері Қазақстан аумағында да байқалған. Ұйым шабармандары республика азаматтары арасында заңға қайшы идеологиялық жұмыстар жүргізіп, бұзақылықпен және, кәсіпкерлердің қаржыларын қорқытып тартып алумен, айналасқан. Мемлекет аумағында қару-жарақ контрабандасымен және ұйымға жаңа мүшелерді тартумен айналысқандығы жайында айғақтар анықталған. «Шығыс Түркістанды азат ету ұйымы» Қытай, Қырғызстан және Өзбекстанда тыйым салынған.

14. «Талибан қозғалысы» Ауғанстандағы діни саяси ұйым. Талибанның құрылуы 1980 жылдардың басында Пәкістанның солтүстік-батыс шекаралық провинциясымен Белуджистан аумағында Пәкістан Ислам Республикасының билігінің нұсқауы бойынша жабық түрдегі және соған сәйкес идеологиялық және діни тәрбие алған Ауған қашқындарының балаларынан құрылды.

«Талибан» ұйымының этникалық негізін пуштун қауымының өкілдері құрайды. «Талибанның» әскери-саяси көсемі молда Мухаммад Омар, формалды түрде басқарушы орган – Жоғарғы Кеңес. 1994 жылы Ауғанстанда күресті бастап, екі жылда осы елдің үлкен бөлігін бақылады. Өзінің қызметінде «Талибан» террорлық әдістерді қолданады. «Аль-Каида» және суниттік бағыттағы халықаралық лаңкестік ұйымдармен тығыз байланыста. 2001 жылдың 11 қыркүйек қарсаңында Ауғанстанда «Аль-Каиданың» 80 жуық лагерлері террористер дайындады. Жалпы алғанда Усама.б. Ладен кезінен Ауғанстанда осы лагерлер арқылы 15-20 мың жауынгер дайындықтан өткен. Қазіргі уақытта «Талибан» мен «Аль-Каида» ауған әскері мен полициясына, халықаралық әскери күш одағының құрамына көптеген лаңкестік актілер жүргізуде. Жауынгерлік әрекет Пәкістан әскеріне қарсы ИРП-ның солтүстік-батыс провинциясының шекарасында күшеюде. БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі шешімімен «Талибан» лаңкестік ұйым ретінде танылды. Сонымен қатар, бұл ұйымның қызметіне Ресей мен Өзбекстанда тыйым салынды.

15. «Хизб-ут-Тахрир» («Хизб-ут-Тахрир аль-Ислами», «Исламның азаттық партиясы») – халықаралық экстремистік саяси-діни ұйым. Исламның азаттық партиясы (мұсылман бауырлар) ағымынан бөлініп шығып, палестиналық Тақиюддин Набхани деген адамның басшылығымен 1953 жылы Сирияда алғаш рет пайда болды.

Бірінші кезекте партия Палестинаны азат ету және сионизммен күресуді өз алдына мақсат етіп қояды. «Хизб-ут-Тахрир» мүшелері санының өсуіне байланысты партияның көсемі халықты жаппай исламдандыру жолымен халықаралық масштабта мұсылман мемлекеттері халифатын құру идеясына келді. «Хизб-ут-Тахрир» этникалық және конфессиялық төзімсіздікті таныта отырып, дiни араздықты тұтатады.

Аталған партияның идеясы әлемнің 40тан астам елдерінде таралған, көтеген мұсылман елдерінде бұл партияның әрекетіне ресми түрде тыйым салынған.

«Хизб-ут-Тахрир» ұйымының конституцияға қарсы бағытталған рұқсат етілмеген акциялары, насихат қызметін ұйымдастыру және экстремистік мазмұндағы үнпарақпен әдебиеттер дайындап, таратып, сақтау фактілері белгілі болды. «Хизб-ут-Тахрир» діни партиясының қызметі Германияда, Канадада, Ресейде, Өзбекстанда, Қырғызстанда, Тәжікстанда және де мұсылман елдері: Пәкістанда, Сирияда, Иордания және т.б. елдерде заңды түрде тыйым салынған. Пәкістан Ислам Республикасының Улем Кеңесі, Қырғызстан мұсылмандар діни басқармасы, Өзбекстан және Тәжікстан «Хизб-ут-Тахрир» партиясын исламдық емес, ілімі терісінін деген нұсқау қабылдады.

Қазақстан Республикасы Дін істері агенттігі

• басты бет
• ақпарат
• сараптама
• талдау
• зерттеу
• пікір
• видео