МЧС России 16 страница

ИЗВЕСТИ разг. 1. серф авун, харж авун. 2. къирмишун, терг авун. 3. гьелекун, ччан къачун, аман атIун.

ИЗВЕСТИЕ 1. хабар, малумат. 2. мн. известия (бязи журналрин тIвар).

ИЗВЕСТИСЬ разг. гьелек хьун, аман атIун.

ИЗВЕСТИТЬ хабар гун, малумрун, чирун.

ИЗВЕСТКА мн. нет киреж.

ИЗВЕСТКОВАТЬ сов. и несов. спец. кирежламишун, киреж вигьин, киреждалди гужлу авун (накьв).

ИЗВЕСТКОВЫЙ киреждин, киреж квай.

ИЗВЕСТНО 1. в знач. сказ. малум я, хабар я, чизва; это мне известно ам заз чизва; стало известномалум хьана. 2. ввод. сл. гьелбетда, малум я хьи.

ИЗВЕСТНОСТЬ ж.1. машгьурвал; малумвал. 2. машгьур кас. ♦ привести в известностьтайин чирун; поставить в известность хабар гун, чирун.

ИЗВЕСТНЫЙ 1. малум тир, чизвай. 2. машгьур, тIвар-ван авай. 3. тайин тир, тайин авунвай; ложиться спать в известный час тайин тир сятина ксуз къаткун. 4. бязи, са кьадар; в известных случаяхбязи дуьшуьшра.

ИЗВЕСТНЯК киреждин къван.

ИЗВЕСТЬ ж мн. нет киреж.

ИЗВЕТШАЛЫЙ уст. куьгьне хьанвай, лап куьгьне.

ИЗВЕТШАТЬ уст. лап куьгьне хьун, виже техкъвер гьалдиз атун.

ИЗВЕЧНЫЙ лап куьгьне чIаварлай авай, гьамиша авай.

ИЗВЕЩАТЬ несов, см. известить.

ИЗВЕЩЕНИЕ 1. см. известить. 2. хабар, малумат; извещение.

ИЗВИВ къекъуьн, къекъвей чка; извивы реки вацIун къекъуьнар.

ИЗВИВАТЬСЯ несов. 1. гьарнихъ (гьар патахъ) хьун, гьарнихъ алчуд хьун, гьарнихъ къекъуьрун, патахърун (мес. гъуьлягъди вичин жендек). 2. къекъвез-къекъвез фин (рехъ, вацI).

ИЗВИЛИНА къекъуьн, къекъвей чка (вацIун, кьилин мефтIедин).

ИЗВИЛИСТЫЙ къекъуьнар авай, къекъвез-къекъвез фейи (мес. вацI, рехъ).

ИЗВИНЕНИЕ 1. гъил къачун, багъишламишун. 2. уьзуьр тIалабун, багъишламишун тIалабун. 3. уьзуьр, уьзуьрлу себеб.

ИЗВИНИТЕЛЬНЫЙ 1. багъишламишиз жедай, гъил къачуз жедай. 2. багъишламишун тIалабдай, гъил къачун тIалабдай.

ИЗВИНИТЬ 1. гъил къачун, багъишламишун. 2. гьахълу авун, гьахълу яз гьисабун, уьзуьр гьисабун, уьзуьр акъудун.

ИЗВИНИТЬСЯ багъишламишун тIалабун, гъил къачун тIалабун.

ИЗВИНЯТЬ несов., см. извинить.

ИЗВИНЯТЬСЯ несов., см. 1) извиниться; 2) извинить.

ИЗВЛЕКАТЬ несов., см. извлечь.

ИЗВЛЕЧЕНИЕ 1. см. извлечь. 2. къачур кIус (са кхьей. шейинай, договордай, ктабдай).

ИЗВЛЕЧЬ 1. акъудун; хкудун. 2. къачун, акъудна къачун.

ИЗВНЕ нареч. къецяй, къецелай, къецепатай.

ИЗВОДИТЬ несов., см. извести.

ИЗВОДИТЬСЯ несов., см. 1) известись; 2) извести.

ИЗВО3 мн. нет кири чIугун, киричивал (ппар, пассажирар чIугваз киричивал).

ИЗВО3ЧИК 1. арабачи; файтончи; киричи. 2. кирида кьур файтон; ехать на извозчике кирида кьур файтонда аваз фин.

ИЗВОЗЧИЧИЙ арабачидин; файтунчидин; киричидин.

ИЗВОРАЧИВАТЬСЯ несов., см. извернуться.

ИЗВОРОТЛИВЫЙ амалдар; кьил акъуддай; зирек.

ИЗВРАТИТЬ чIурун, чIуру патахъ дегишрун.

ИЗВРАЩАТЬ несов., см. извратить.

ИЗВРАЩЕНИЕ 1. чIурун, чIуру патахъ дегишрун. 2. чIурувал, чIуру патахъ дегишвал; чIурнавайди.

ИЗГАДИТЬ разг. кьацIурун, мурдарун, русвагьун.

ИЗВРАЩЕННЫЙ чIурнавай; чIурхьанвай, чIуру.

ИЗГИБ къекъуьн (вацIун, рекьин); на изгибе реки вацIун къекъуьндал.

ИЗГИБАТЬ несов., см. изогнуть.

ИЗГИБАТЬСЯ несов., см. изогнуться.

ИЗГЛАДИТЬ 1. терг авун, суьртмишна алудун. 2. рикIелай алудун, рикIяй акъудун; рикIелай алатдайвал авун, терг авун.

ИЗГЛАДИТЬСЯ 1. суьртмиш хьана алатун, терг хьун. 2. рикIяй акъатун, рикIелай алатун, терг хьун.

ИЗГЛАЖИВАТЬ несов., см. изгладить.

ИЗГЛАЖИВАТЬСЯ несов., см. 1) изгладиться; 2) изгладить.

ИЗГНАНИЕ мн. нет 1. см. изгнатъ. 2. суьргуьнна масаниз чукурнавай (акъуднавай) кас авай гьал (чка); жить в изгнании суьргуьнна акъуднавай чкада (масаниз чукурна акъуднаваз) яшамиш хьун.

ИЗГНАННИК чукурнавай кас, суьргуьн авунвай кас.

ИЗГНАТЬ 1. суьргуьн авун, чукурун, акъудун, ракъурун (гужалди маса чкадиз). 2. пер. хкудун, терг авун (мес. са адет, ишлемишзавай са къайда).

ИЗГОЛОВЬЕ 1. месин кьил; стоять у изголовья больногоазарлудан месин кьилихъ акъвазун. 2. кьилик кутадай затI (хъуьцуьган ва мсб).

ИЗГОЛОДАТЬСЯ 1. каш фин, каш чIугун. 2. пер. тамарзу яз хьун, фадлай вил галаз хьун.

ИЗГОНЯТЬ несов., см. изгнать.

ИЗГОРОДЬ ж жугъун, гьасар (кIарасрикай, руькуьнрикай расай).

ИЗГОТАВЛИВАТЬ несов., см. изготовить.

ИЗГОТОВИТЬ расун, авун, гьасил авун, расна гьазурун.

ИЗГОТОВИТЬСЯ гьазур хьун.

ИЗГОТОВЛЕНИЕ см. изготовить и изготовиться.

ИЗГОТОВЛЯТЬ несов., см. изготовить.

ИЗГОТОВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) изготовиться. 2) изготовитъ.

ИЗГРЫЗАТЬ несов., см. изгрызть.

ИЗГРЫЗТЬ михьиз гъварч авун, гъварч авуна тIуьн; саралай авуна тIуьн, саралай авун.

ИЗДАВАТЬ несов., см. издать.

ИЗДАВНА нареч. фад заманрилай, фад вахтарилай инихъ.

ИЗДАЛЕКА нареч. яргьай; яргъа чкайрай; яргъарай.

ИЗДАЛИ нареч. яргъай, яргъалай.

ИЗДАНИЕ 1. см. издать. 2. издание (печатдай акъудай ва я акъудзавай, акъуддай затI).

ИЗДАТЕЛЬ м издатель (печатдай ктабар ва я газетар, журнал акъудайди, акъудзавай кас ва я идара).

ИЗДАТЕЛЬСТВО издательство (печатдай ктабар ва масабур акъуддай идара).

ИЗДАТЬ 1. акъудун (печатдай ктабар ва масабур). 2. акъудун, авун (сес, ван).

ИЗДЕВАТЕЛЬСТВО 1. ягьанат авун, рахшанд авун, хъуьруьн. 2. ягьанат, рахшанд.

ИЗДЕВАТЬСЯ несов. ягьанат авун, рахшанд авун.

ИЗДЕВКА ягьанат, рахшанд.

ИЗДЕЛИЕ авур (расай, храй, акъудай) шей, затI, мал; чулки фабричного изделия фабрикда храй (акъудай) гуьлуьтар; трикотажные изделиятрикотаждин (храй) затIар.

ИЗДЕРГАТЬ 1. хъуткьунриз эцядай кьван чIурун, эцяна акъудун. 2. пер. вич вичел тутун, гьалдай вигьин, гьелек авун (гьамиша хурук кутуна ва я маса кардалди нервный авун, фад хкIадайвал авун).

ИЗДЕРГАТЬСЯ 1. гьамиша хъуткьунриз, акъажиз чIур хьун. 2. пер. вич вичел аламукь тавун, гьалдай аватун, гьелек хьун (гьамиша хурук кутунваз ва я маса тегьерда).

ИЗДЕРЖАТЬ харж авун, серф авун.

ИЗДЕРЖАТЬСЯ разг. гзаф харжияр хьун, гзаф пул харж хьун; серф хьун.

ИЗДЕРЖКИ мн. харжияр; судебные издержки суддин харжияр.

ИЗДОХНУТЬ гиликьун, кьин (гьайван).

ИЗДРЕВЛЕ нареч. уст. куьгьне заманрилай, къадим заманрилай, фад заманрилай инихъ.

ИЗДЫХАТЬ несов., см. издохнуть.

ИЗЖАРИТЬ 1. чурун (гъеридал, цIал). 2. чурурун, кун (ракъини).

ИЗЖАРИТЬСЯ чурун (гъеридал, цIал; ва я ракъиник гзаф чими хьун).

ИЗЖЕВАТЬ жакьун, жакьвана куьтягьун.

ИЗЖЕЛТА нареч. хъипивал алай; изжелта-красный хъипивал алай яру.

ИЗЖИВАТЬ несов., см. изжить

ИЗЖИВАТЬСЯ несов 1. тергхьун, яваш-явашди арадай акъатун, квахьун. 2. см. изжить.

ИЗЖИТЬ терг авун, арадай акъудун.

ИЗЖОГА мн. нет рикI ккун (рикI кудай, цуру хъапI къведай хьиз хьун).

ИЗ-ЗА предлог. 1. -хъай; встал из-за стола столдихъай къарагъна. 2. -хъай, кьулухъай; смотреть из-за двериракIарихъай (ракIарин кьулухъай) килигун. 3. анхъай; из-за морягьуьлелай анхъай. 4. патахъай; из-за тебя ви патахъай. 5. гъиляй, виляй, килигна; из-за шума ничего не слышно къалдин (сесинин) гъиляй са затIни ван жезвач; из-за его беззаботности адан къайгъусузвиляй (къайгъусузвилиз килигна).

ИЗЗЯБНУТЬ пис къун, къаю кьун, чIагун (пис мекьи хьун).

ИЗЛАГАТЬ несов., с. м. изложить.

ИЗЛАЗИТЬ вири чкайриз: акьахун, вириниз акьахиз къекъуьн; виринра къекъуьн.

ИЗЛЕНИТЬСЯ лап тенпел хьун, кагьулвал авун, кагьул хьун.

ИЗЛЕЧЕНИЕ мн. нет 1. сагърун; послать на излечение сагъриз (сагърун патал) ракъурун. 2. сагъ хъхьун, сагъ хьун; наступило полное излечениетамам сагъ хьана.

ИЗЛЕЧИВАТЬ несов., см. излечить.

ИЗЛЕЧИВАТЬСЯ несов., см. 1) излечиться; 2) излечить.

ИЗЛЕЧИМЫЙ сагъриз жедай.

ИЗЛЕЧИТЬ лап михьиз сагьрун.

ИЗЛЕЧИТЬСЯ лап михьиз сагъ хьун.

ИЗЛИВАТЬ несов., см. излить.

ИЗЛИТЬ 1. уст. авадрун; цун; экъичун. 2. пер. ичIирун, рикIе авайди ичIирун, ачухдиз лугьун, малумрун (мес. ажугъ, дерт ва мсб).

ИЗЛИШЕК артухди, артуханди;с излишкомартухни алаз.

ИЗЛИШЕСТВО кьадардилай артухвал (са кардал, са затI зарар жедай тегьерда артух ишлемишун).

И3ЛИШЕСТВОВАТЬ несов. кьадардилай артух ишлемишун (тIуьн, хъун ва я мсб).

ИЗЛИШНИЙ кьадардилай артухан, артух.

ИЗЛИЯНИЕ рикIе авайди ачухдиз лугьун, дерди-гьал авун; дерди-гьал, каш-мекь авун.

ИЗЛОВЧИТЬСЯ разг. фурсатдикай зиреквилелди менфят къачун; кутугай ара хкяна зирингвал авун (мес. кикIидайла ягъунин къене).

ИЗЛОЖЕНИЕ 1. см. изложить. 2. кхьинин стиль, кхьинин тегьер. 3. педаг. изложение (школада са кIелай ва я яб акалай шейинин мана хуралай кхьин, кхьена ахъай хъувун; гьа тегьерда кхьей затI).

ИЗЛОЖИТЬ лугьун, малумрун, гъавурда ттун (мецелди ва я кхьена), кхьин.

ИЗЛОМ 1. хайи чка. 2. пер. къекъуьн (вацIун, рекьин).

ИЗЛОМАТЬ 1. хун. 2. пер. кукIварун, аман атIун (тIали, къиздирмади). 3. пер. чIурун, дегишрун (къилих).

ИЗЛОМАТЬСЯ хун, кукIвар хьун.

ИЗЛУЧАТЬ несов. гун, ракъурун, чукIурун (экв, ишигъ, чимивал).

ИЗЛУЧАТЬСЯ несов. 1. атун, чукIун (ишигъ, экв ва мсб). 2. см. излучать.

ИЗЛУЧЕНИЕ см. излучать и излучаться.

ИЗЛУЧИНА къекъуьн (вацIун).

ИЗЛЮБЛЕННЫЙ гзаф кIандай, рикI алай.

ИЗМАЗАТЬ разг. алтадун, ктадун, кьацIурун; измазать стол черниламистолдал чернилар алтадун, стол чернилрай кьацIурун.

ИЗМАЗАТЬСЯ разг. ктад хьун, кьацIун.

ИЗМАРАТЬ разг. кьацIурун.

ИЗМАРАТЬСЯ разг. кьацIун.

ИЗМАТЫВАТЬ несов., см. измотать.

ИЗМАТЫВАТЬСЯ несов., см. 1) измотаться; 2) измотать.

ИЗМАЯТЬ разг. галудун, галудна аман атIун.

ИЗМАЯТЬСЯ разг. гзаф галатун, галатна аман атIун.

ИЗМЕЛЬЧАТЬ 1. куьлуь хьун, гъвечIи хьун. 2. пер. куьлуь хьун, усал хьун.

ИЗМЕЛЬЧАТЬСЯ несов., см. 1) измельчиться; 2) измельчить.

ИЗМЕЛЬЧИТЬ куьлуь авун.

ИЗМЕЛЬЧИТЬСЯ куьлуь хьун.

ИЗМЕНА хиянат, хиянатвал, хиянаткарвал, хаинвал; вафасузвал.

ИЗМЕНЕНИЕ 1. дегишрун; дегиш хьун. 2. дегишвал.

ИЗМЕНИТЬ 1. дегишрун, масакIа авун. 2. хаинвал (хиянатвал) авун; вафасузвал авун. 3. икьрар чIурун, дуьнмиш хьун. 4. пер. ччин тагун, далу элкъуьрун, гъил тагун (мес. бахтуни).

ИЗМЕНИТЬСЯ дегиш хьун, масакIа хьун.

ИЗМЕННИК хаин, хиянаткар.

ИЗМЕННИЧЕСТВО хаинвал.

ИЗМЕНЧИВЫЙ фад дегиш жедай, давамсуз.

ИЗМЕНЯЕМЫЙ дегиш жедай.

ИЗМЕНЯТЬ несов., см. изменить.

ИЗМЕНЯТЬСЯ несов., см. 1) измениться; 2) изменить.

ИЗМЕРЕНИЕ 1. алцумун, уьлчмишун. 2. мат. уьлчме, уьлчмишдай пад.

ИЗМЕРИМЫЙ алцумиз жедай, уьлчмишиз жедай.

ИЗМЕРИТЕЛЬ м. 1. уьлчмишдай алат (прибор). 2. норма, кьадар, уьлчме.

ИЗМЕРИТЬ алцумун, уьлчмишун.

ИЗМЕРЯТЬ несов., см. измерить.

ИЗМОЖДЕННЫЙ лап такьатдай аватай. аман атIай, яхун хьанвай.

ИЗМОКНУТЬ михьиз кьежин.

ИЗМОЛОТЬ регъуьн, регьвена куьтягьун.

ИЗМОРИТЬ разг. аман атIун, галудна гьелекун.

ИЗМОРИТЬСЯ: разг. галатна аман атIун, гьелек хьун.

ИЗМОРОЗЬ ж мн. нет цур, къирав.

ИЗМОРОСЬ ж мн. нет чиг (куьлуь марф).

ИЗМОТАТЬ разг. гзаф галудна гьелекун, къекъерай акъудун, аман атIун.

ИЗМОТАТЬСЯ разг. гзаф галатун, галатна аман атIун, гьелек хьун, къекъерай акъатун.

ИЗМОЧАЛИТЬ разг. куьгьне чакъул хьиз авун, ппек хьиз авун (ишлемишна, кукIварна; азабар гана, аман атIана).

ИЗМОЧАЛИТЬСЯ разг. куьгьне чакъул хьиз хьун, ппек хьиз хьун.

ИЗМУЧЕННЫЙ 1. вичиз азабар гайи. 2. аман атIай, гьелек хьайи.

ИЗМУЧИТЬ гзаф азаб гун, азият гун, аман атIун, гьелекун.

ИЗМУЧИТЬСЯ гзаф азаб чIугун, азабар хьун, азаб акун, гьелек хьун.

ИЗМЫВАТЬСЯ несов. разг. ягьанат авун, рахшанд авун, пис хъуьруьн.

ИЗМЫЗГАННЫЙ разг. михьиз ктад хьайи, кьацIай, кьацIанвай.

ИЗМЫСЛИТЬ къундармишун, туькIуьрун (са авачир гаф-чIал, буьгьтен, тапарар).

ИЗМЫШЛЕНИЕ 1. см. измышлять. 2. ттаб, буьгьтен, къундармишай (бине авачир) хабар (кар).

ИЗМЫШЛЯТЬ несов., см. измыслить.

ИЗМЯТЫЙ шуьткьвей; шуьткьуьрай.

ИЗМЯТЬ шуьткьуьрун; измять платье партал шуьткьуьрун.

ИЗМЯТЬСЯ шуьткьуьн (мес. партал, чар).

ИЗНАНКА 1. астIар пад, кIан пад (парчадин). 2. пер. разг. къен пад, чинебан кIан-пун.

ИЗНАСИЛОВАТЬ гуж авун, гужалди писвал авун (дишегьлидиз).

ИЗНАЧАЛЬНЫЙ уст. лап сифте кьилин, сифте кьиляй авай, лап эвелдай авай.

ИЗНАШИВАТЬ несов., см. износить.

ИЗНАШИВАТЬСЯ несов., см. 1) износиться; 2) износить.

ИЗНЕЖЕННЫЙ назик, зериф, гар галукьар тийиз хвейи.

ИЗНЕЖИТЬ назиквилелди хуьн, назикдиз (зерифдиз) хуьн, гар галукьар тийиз хьун.

ИЗНЕЖИТЬСЯ зериф хьун, назик хьун.

ИЗНЕМОГАТЬ несов., см. изнемочь.

ИЗНЕМОЖЕНИЕ мн. нет лап такьатдай аватун, такьатсуз хьун, аман атIун;до изнеможеиия лап такьатдай аватдалди, аман атIудалди.

ИЗНЕМОЧЬ такьатсуз хьун, такьатдай аватун, аман атIун.

ИЗНЕРВНИЧАТЬСЯ нервный хьун (гьамиша рикI секин тушиз фад хкIадай, хъел къведай тегьердиз атун).

ИЗНИЧТОЖИТЬ разг. къирмишун, тергун, тум хкудун.

ИЗНОСИТЬ алукIна кукIварун; куьгьне авун; износить ботинки ботинкаяр алукIна куьгьне авун.

ИЗНОСИТЬСЯ 1. гзаф алукIна, ишлемишна куьгьне хьун. 2. пер. фад кьуьзуь хьун, кватун, усал хьун (вахтунилай вилик кьуьзуь хьана, зайиф хьана).

ИЗНОШЕННЫЙ куьгьне хьанвай, алукIна куьгьне авунвай.

ИЗНУРЕНИЕ мн. нет галатна аман атIун, такьатдай аватун, зайиф хьун; дойти до полного изнурения тамам зайиф хьун, лап такьатдай аватун.

ИЗНУРЕННЫЙ аман атIанвай, такьатсуз хьанвай; такьатсуз авунвай.

ИЗНУРИТЕЛЬНЫЙ аман атIудай, такьатсуз ийидай, такьатдай вигьидай, гзаф галуддай.

ИЗНУРИТЬ гзаф галудун, аман атIун, такьатдай вигьин, такьатсуз авун.

ИЗНУРИТЬСЯ галатна аман атIун, такьатдай аватун, такьатсуз хьун, зайиф хьун.

ИЗНУРЯТЬ несов., см. изнурить.

ИЗНУРЯТЬСЯ несов., см. 1) изнуриться; 2) изнурить.

ИЗНУТРИ нареч. къеняй, къене патай; дверь заперта изнутрирак къеняй агалнава.

ИЗНЫВАТЬ несов., см. изныть.

ИЗНЫТЬ гьелек хьун, азаб хьун, азаб чIугун, аман атIун.

ИЗО предлог, см. из. ♦ изо дня в день гьар йкъуз, гьамиша.

ИЗОБИЛИЕ мн. нет булвал.

ИЗОБИЛОВАТЬ несов. бул хьун, бул аваз (яз) хьун.

ИЗОБИЛЬНЫЙ бул тир, бул авай, бул.

ИЗОБЛИЧАТЬ несов., см. изобличить.

ИЗОБЛИЧИТЬ дуьздал акъудун, ашкара авун; къалурун.

ИЗОБРАЖАТЬ несов., см. изобразить.

ИЗОБРАЖАТЬСЯ несов., см. 1) изобразиться; 2) изобразить.

ИЗОБРАЖЕНИЕ 1. см. изобразить. 2. суьрет, шикил, лишан.

ИЗОБРАЗИТЕЛЬНЫЙ суьрет (шикил) чIугвадай, шикил къалурдай; хъсандиз къалурдай.

ИЗОБРАЗИТЬ 1. суьрет чIугун, шикил чIугун. 2. къалурун; шикил къалурун.

ИЗОБРАЗИТЬСЯ малум хьун, дуьздал акъатун, акун;на его лице изобразилось удивление адан ччина тажубвал акваз башламишна (тажубвилин лишан малум хьана).

ИЗОБРЕСТИ акъудун, изобретать авун (авачир, малум тушир са затI, мес. са машин, са къугъун акъудун).

ИЗОБРЕТАТЕЛЬ м изобретатель (са цIийи шей, мес. са машин, гьавадин шар сифтени-сифте акъудай кас).

ИЗОБРЕТАТЕЛЬНЫЙ жуьреба-жуьре шейэр (крар, уюнар) акъуддай, туькIуьрдай.

ИЗОБРЕТАТЕЛЬСКИЙ изобретателдин; изобретателвилин.

ИЗОБРЕТАТЕЛЬСТВО мн. нет изобретателвал.

ИЗОБРЕТАТЬ несов., см. изобрести.

ИЗОБРЕТЕНИЕ 1. см. изобрести. 2. изобретение, акъудай шей.

ИЗОГНУТЫЙ 1. акIажай, патахъарнавай, какурнавай. 2. какур, къекъвей, акIаж хьайи.

ИЗОГНУТЬ акIажун, какурун, патахърун; кьвечIилрун.

ИЗОГНУТЬСЯ патахъ хьун, акIаж хьун.

ИЗОДРАННЫЙ разг. къазунай, кукIвар хьайи; кукIварай.

ИЗОДРАТЬ разг. лап кукIварун, къазунун.

ИЗОДРАТЬСЯ разг. лап кукIвар хьун, къазунун.

ИЗОЛГАТЬСЯ разг. тапарриз вердиш хьун.

ИЗОЛИРОВАННЫЙ 1. ччара авунвай; кьилди авунвай. 2. ччара, кьилдин.

ИЗОЛИРОВАТЬ сов. и несов. 1. тех. изолироватун, изоляция авун (электричестводин къуват пуч тахьун ва я масанихъ галукь тавун патал, электрикдин симерин винел резин ва я маса затI акьалжна, кIевна хуьн). 2. ччара авун, яргъа авун, хкудун. 3. дустагъда ттун.

ИЗОЛИРОВАТЬСЯ сов. и несов. 1. ччара хьун, яргъа хьун, хкечIна кьилди акъвазун. 2. см. изолировать.

ИЗОЛЯТОР изолятор (1. электричество кIевирун, герексуз чкайрихъ галукь тийидайвал авун патал ишлемишдай шей, мес. чини, резин ва мсб. 2. галукьдай азарар квай ксар ва я туьнт дилибур ччараз хуьдай чка. 3. дустагъхана).

ИЗОЛЯЦИЯ мн. нет 1. см. изолировать. 2. см. изолятор 1-манада.

ИЗОРВАТЬ кукIварун, къазунун.

ИЗОРВАТЬСЯ кукIвар хьун, къазунун.

ИЗОТЕФМА изотерма (1. географиядин картада сад хьтин юкьван температура авай чкаяр галкIурзавай цIар. 2. диаграммада дегиш тежер сад хътин температурада са шейиниз жезвай дегишвилер къалурзавай цIар).

ИЗОТЕРМИЧЕСКИЙ 1. сад хьтин температура авай, сад хьтин температурада жезвай. 2. сад хьтин температура хуьдай (мес. фад чIур жедай шейэр ракъурдай вагон).

ИЗОЩРЁННЫЙ фад кьатIидай, хци (мес. акьул).

ИЗОЩРИТЬ хци авун, фад кьатIидайвал авун (акьул, фикир, ван хьунин бажарагъвал).

ИЗОЩРИТЬСЯ 1. хци хьун, фад кьатIидайвал хьун. 2. лап устIар хьун.

ИЗОЩРЯТЬ несов., см. изощрить.

ИЗОЩРЯТЬСЯ несов., см. 1) изощриться; 2) изощрить.

ИЗ-ПОД предлог 1. кIаникай; из-под стола столдин кIаникай. 2. аваз ичIи хьайи, ичIирай; ящик из-под конфет къенфетар аваз ичIи хьайи (къенфетрин ичIи) ящик. ♦ из-под палки гужалди, хушвал авачиз, лашунин хурук; из-под носалап вилин кIаникай, виликай.

ИЗРАЗЕЦ ччина нехишар авай кьелечI къизил кирпич.

ИЗРАЗЦОВЫЙ нехишар авай кьелечI къизил кирпичрин.

ИЗРАНИТЬ хирер авун.

ИЗРАСХОДОВАТЬ харж авун, серф авун.

ИЗРАСХОДОВАТЬСЯ харж хьун, харж хьана куьтягь хьун.

ИЗРЕДКА нареч. кьериз-кьериз, кьериз-цIаруз, ара-бир, гагь-гагь.

ИЗРЕЗАТЬ 1. атIун, атIана кIус-кIус авун. 2. кьацI-кьацI авун.

ИЗРЕЗЫВАТЬ несов., см. изрезать.

ИЗРЕКАТЬ несов., см. изречь.

ИЗРЕЧЕНИЕ куьрелди лагьанвай дерин фикир, дерин мана квай куьруь гафар.

ИЗРЕЧЬ уст. лугьун.

ИЗРЕШЕТИТЬ тIекв-тIекв авун, тIеквен-тIеквен авун, саф хьиз авун.

ИЗРЕШЕТИТЬСЯ тIекв-тIекв (тIеквен-тIеквен) хьун, саф хьиз хьун.

ИЗРУБАТЬ несов., см. изрубить.

ИЗРУБИТЬ 1. кIус-кIус авун, кукIварун; куьткуьнун. 2. яна (гапурдалди, шуьшкадалди) кьин.

ИЗРУГАТЬ экъуьгъун, сеперар гун.

ИЗРЫТЫЙ лекъвер-синер авунвай.

ИЗРЫТЬ 1. эгъуьнун, эгъуьнна лекъвер, кIунтIар авун; лекъвер-синер авун. 2. пер. вирина кап атадун, къекъуьн.

ИЗРЯДНЫЙ 1. уст. хъсан. 2. бегьем; еке; гзаф.

ИЗУВЕР диндал кIеви залум, инсафсуз.

ИЗУВЕРСТВО инсафсузвал, зулумкарвал.

ИЗУВЕРСТВОВАТЬ несов. гзаф пис залумвал авун.

ИЗУВЕЧИТЬ шулу авун, набут авун, бедендин са чкадик синих кутун.

ИЗУКРАСИТЬ чIагурун; безетмишун; тIарамдиз расун.

ИЗУКРАШИВАТЬ несов., см. изукрасить.

ИЗУМИТЕЛЬНЫЙ ажайиб, гьейран ийидай тегьердин.

ИЗУМИТЬ гьейран авун, тажублу авун.

ИЗУМИТЬСЯ гьейран хьун, тажублу хьун.

ИЗУМЛЕНИЕ мн. нет еке тажубвал, гьейранвал.

ИЗУМЛЁННЫЙ 1. тажуб (тажублу) авур; тажуб хьайи; гьейран авур; гьейран хьайи. 2. тажубвал къалурдай.

ИЗУМЛЯТЬ несов., см. изумить.

ИЗУМЛЯТЬСЯ несов., см. изумиться.

ИЗУМРУД. зумруд (къацу къаш).

ИЗУМРУДНЫЙ 1. зумрудрин, зумрудар акъуддай (мес. мяден). 2. зумруд авай (мес. тупIал); зумруддин. 3. пер. зумруд хьтин (экв акъатзавай къацу).

ИЗУРОДОВАТЬ кукIварна эйбежер авун; чIурун.

ИЗУЧАТЬ несов., см. изучить.

ИЗУЧИТЬ 1. чирун. 2. ахтармишна чирун (илимдин рекьелди).

ИЗЪЕДАТЬ несов., см. изъесть.

ИЗЪЕЗДИТЬ 1. къекъуьн (са ккуьна ва я ккуьнал акьахиз гзаф чкайра). 2. къекъведай кьван чIурун.

ИЗЪЕЗЖЕННЫЙ. 1. къекъвей. 2. лекъвер-синер хьанвай, къекъведай кьван чIур хьанвай (рехъ).

ИЗЪЕСТЬ 1. тIуьн (гъуьчIре, пепеди ва мсб). 2. ккун, кана чIурун, тIуьн; кислота изъела ткань кислотади парча кана чIурна.

ИЗЪЯВИТЬ малумрун, чирун, лугьун; изъявить своё желаниежуван мурад лугьун (малумрун, хабар гун).

ИЗЪЯВЛЯТЬ несов., см. изъявить.

ИЗЪЯН 1. нукьсан, синих, айиб, рехне. 2. зарар, зиян.

ИЗЪЯСНИТЬ уст. гъавурда ттун, ачухун, баян авун, гъавурда гьатдайвал лугьун.

ИЗЪЯСНИТЬСЯ уст. рахун; лугьун.

ИЗЪЯСНЯТЬ несов., см. изъяснить.

ИЗЪЯСНЯТЬСЯ несов., см. 1) изъясниться; 2) изъяснить..

ИЗЪЯТИЕ 1. см. изъять. 2. хкудун; все без изъятия садни хкуд тавуна вири.

ИЗЪЯТЬ акъудун; ишлемишуникай хкудун.

ИЗЫМАТЬ несов., см. изъять.

ИЗЫСКАНЙЕ 1. см. изыскать. 2. ахтармишун, ахтармишна чирун.

ИЗЫСКАННЫЙ 1. жугъурай, ахмармишна жугъурай. 2. къешенг, зериф, гуьзел.

ИЗЫСКАТЬ жугъурун, ахтармишна (алахъна) жугъурун.

ИЗЫСКИВАТЬ несов., см. изыскать.

ИЗЮМ мн. нет кишмишар (кишмишрин са жуьре).

ИЗЮМИНА кишмишдин твар, кишмиш.

ИЗЯЩЕСТВО мн. нет гуьзелвал, зерифвал, гуьрчегвал.

ИЗЯЩНЫЙ гуьзел, зериф, гуьрчег.

ИКАТЬ несов., см. икнуть.

ИКНУТЬ хинкI атун (рикI хъуткъуниз сивихъ атун).

ИКОНА икона (христианрин динда аллагьдин, пайгъамбардин ва ихьтин масабрун суьрет).

ИКОТА мн. нет хинкI (рикI хъуткъуниз сивихъ къведайла жедай ван, гьа кар).

ИКРА¹ мн. нет 1. куьр (балугъдин, хъипрен ва мсб какаяр). 2. икра (1. балугъдин куьр. 2. бадамжанрикай ва гьахьтин маса затIарикай куьткуьнна, ргана, гъеридал чрана расай чIиргъин хьтин къафун).

ИКРА² анат. см. икры.

ИКРИЧНЫЙ гзаф куьр авай (балугъ).

ИКРОМЕТАНИЕ мн. нет куьр вигьин (балугъди циз).

ИКРЫ мн. кIвачин руфунар.

ИКРЯНОЙ 1. куьр авай (квай). 2. куьрдикай расай.

ИКС 1. икс (1. латин алфавитда «ж» гьарфунин тIвар. 2. мат. малум тушир, жугъурна кIанзавай число). 2. пер. флан кас.

ИЛ мн. нет лил (вацIун, вирин ва мсб кьар).

ИЛИ союз 1. я, ва я; завтра или послезавтрапака ва я муькуь йкъуз; или в понедельник, или в средуя ислен йкъуз, я арбе йкъуз; в понедельник, вторник или в средуислен йкъуз, саласа йкъуз ва я арбе йкъуз. 2. я, я тахьайтIа, тахьайтIа; или не поедешь? я тахьайтIа вун фидачни? 3. яни, маса гафуналди; аэроплан, или самолёт аэроплан, яни самолёт.

ИЛИСТЫЙ лил авай, лил квай; илистое дно лил авай кIан;илистая почва лил квай накьв.

ИЛЛЮЗИЯ иллюзия, хиял, буш хиял.

ИЛЛЮЗОРНЫЙ иллюзиядин, буш хиялди арадал гъайи, буш хиялдикай ибарат тир.

ИЛЛЮМИНАТОР иллюминатор (1. гимидин къвала жуфтдиз кIевдай яцIу шуьше авай элкъвей пенжер. 2. иллюминация расуниз килигдай кас.

ИЛЛЮМИНАЦИЯ илюминация (суварриз ва я гьахьтин маса шадвилин йкъара куьчеяр ишигълаван ийидай, безетмишдай гужлу эквер).

ИЛЛЮМИНИРОВАТЬ сов. и несов. иллюминация туькIуьрна безетмишун, ишигълаван авун.

ИЛЛЮСТРАТИВНЫЙ иллюстрация авунин, иллюстрациядин (вилериз къалурдай, аквадай, къалурун галаз жедай, къалурун патал тир).

ИЛЛЮСТРАЦИЯ 1. см. иллюстрировать. 2. иллюстрация, шикил, суьрет (ктабда, журналда кхьенвайдан метлеб ачухдай). 3. иллюстрация, мисал (са метлеб ачухдай, са кар къалурдай мисал, чешне).

ИЛЛЮСТРИРОВАТЬ сов. и несов. 1. иллюстрация гун, суьретар (шикилар) гун, шикилралди (суьретралди) расун (журнал, ктаб). 2. пер. къалурун, ачухун (мисалралди).

ИЛЬ союз, см. или.

ИЛЬМ бот. къарагъаж (адан са жуьре).

ИМ местоим. 1. ада; вещи, купленные им, находятся здесь ада къачур шейэр ина ава. 2. абруз; дайте им книгиабруз ктабар це.

ИМБИРЬ м сенжефил; жёлтый имбирь сарукуьк.

ИМЕНИЕ имение, мулк (кIвалер, дараматар галай).

ИМЕНИННИК именинник (вичел тIвар эцигай югъ сувар ийизвай кас). ♦ сидеть именинником (ва я как именинник) шаддиз, кефи къумбар яз ацукьун.

ИМЕНИНЫ ед. нет тIвар эцигай югъ, тIвар эцигай йкъан межлис.

ИМЕНИТЕЛЬНЫЙ: именительный падеж грам. именительный падеж (асул падеж).

ИМЕНИТЫЙ уст. тIвар-ван авай, еке дережада авай.

ИМЕННО частица 1. яни; домашние животные, а именно: корова, лошадь и т. д. кIвалин гьайванар, яни ккал, балкIан ва мсб. 2. гьа, гьа-гьа; дай именно эту книгу гьа и ктаб геце. 3. гьелбетда, гьа гьакI я. ♦ именно лап гьа гьакI я.

ИМЕННОЙ 1. тIвар алай, тIвар кхьенвай. 2. тIварцIин.

ИМЕНОВАННЫЙ мат. тIвар янавай (тIвар ганвай).

ИМЕНОВАТЬ несов. тIвар ягъун, тIвар гун.

ИМЕНОВАТЬСЯ несов. лугьун, лагьай тIвар алаз хьун.

ИМЕНУЕМЫЙ тIвар ганвай, тIвар алай лугьудай.

ИМЕТЬ несов. хьун; аваз (алаз, гваз, кваз) хьун; он не имеет денег адаз пул авач. ♦ иметь местохьун, аваз хьун; иметь в виду фикирда кьун.

ИМЕТЬСЯ несов. аваз (гваз, кваз, алаз) хьун; иметься в видуфикирда кьун, фикирда аваз хьун.

ИМИТАЦИЯ 1. ухшар авун, ухшатмишун (са затI маса затIуниз); (са кар са затIуни, са касди) хьиз авун. 2. ухшар яз раснавай къалп шей.

ИМИТИРОВАТЬ несов. ухшар авун, ухшатмишун, хьиз. авун; имитировать золото къизил хьиз авун, къизилдиз ухшар авун.

ИММАНЕНТНЫЙ имманент тир (затIунин вичин тIебиатдик квазвай, къецяй жедай таъсирдилай аслу тушир).

ИММИГРАНТ иммигрант, маса уьлкведай куьч хьана атай кас.

ИММИГРАЦИЯ мн. нет 1. иммиграция, куьч хьана атун. 2. иммигрантар, куьч хьана атайбур.

ИММИГРИРОВАТЬ сов. и несов. яшамиш жез маса уьлкведиз куьч хьун.

ИММУНИТЕТ иммунитет (1. мед, организмдин садахъай садахъ галукьдай азар кьабул тавунин, акахь тавунин, абрун хура акъвазунин бажарагъвал. 2. юрид. бязи ксар бязи законрин къуватдик акат тавунин, абрук кягъиз, дустагъ ийиз тахьунин ихтияр).